Một công dân Cuba với tấm hộ chiếu mới, trước cửa cơ quan xuất cảnh Cuba, 11/01/2013.
REUTERS/Enrique De La Osa
REUTERS/Enrique De La Osa
Minh Anh - RFI - Kể từ ngày 14/01 năm nay, người dân Cuba có thể tự do ra nước ngoài mà không cần phải có giấy phép xuất cảnh cũng như là phải có thư mời của người sống ở nước ngoài theo như quy định trước đây. Theo quy định mới, chỉ cần có passport và visa nhập cảnh của nước muốn đến là đủ. Với thông báo mới này, chính quyền La Habana dự đoán sẽ có một làn sóng di cư ồ ạt
Le Figaro nhận xét, người dân Cuba đang mừng run trước một cuộc cách mạng mới. Đó là khả năng đi du lịch dễ dàng hơn. Kể từ thứ hai sắp đến, 14/01/2013, người dân trong nước được phép tự do xuất nhập cảnh, mà không cần phải có các giấy phép xuất cảnh và thư mời của người định cư ở nước muốn đến. Chỉ cần có passport và thị thực nhập cảnh của quốc gia muốn đến là đủ. Thời hạn vắng mặt trong nước là hai năm và có thể được gia hạn, thay vì là 11 tháng như trước đây. Đồng thời, người đi du lịch còn có thể giữ nơi ở.
Sau chính sách mở cửa kinh tế do ông Raul Castro đưa ra, đây là chính sách di dân được người dân Cuba trông đợi nhiều nhất. Theo quan sát của Le Figaro, giới trẻ và giới kinh doanh là tầng lớp dân cư háo hức muốn rời khỏi đất nước nhất. Một số sinh viên sẵn sàng từ bỏ ghế nhà trường, dù đó là năm học cuối cùng của bậc cao học với mong ước có thể tìm được ai đó tài trợ cho mình việc xuất cảnh. Vì theo quy định của nhà nước, sinh viên sau khi tốt nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ cho nước trong vòng hai năm nhà nước trước khi có thể đi ra các nước khác.
Tuy nhiên, niềm vui đó không được chia sẻ đồng đều như nhau. Nguời lớn tuổi thì có thái độ thận trọng và cái nhìn chín chắn hơn. Họ cho rằng không phải ai cũng có thể và có đủ điều kiện để đi đến các nước khác để sinh sống hay lập nghiệp, do đồng peso của Cuba không có giá ở nước ngoài.
Ngay cả chuyện đi du lịch cũng không phải là dễ. Hiện nay, tại Cuba, các công ty du lịch vẫn còn hiếm hoi và chi phí cho một chuyến bay, chẳng hạn từ Cuba sang Hoa Kỳ cũng đã tiêu mất hết hai tháng lương kỹ sư.
Thế nhưng, Le Figaro cho rằng chính phủ Cuba có một cái nhìn rất thực dụng trong chính sách di cư mới này. La Habana dự đoán rằng sẽ có làn sóng di cư ồ ạt sau khi quy định mới có hiệu lực. Như vậy, đối với Cuba, nguồn thu từ ngành du lịch, cộng với lượng ngoại tệ gởi từ nước ngoài về, sẽ là những nguồn thu nhập chính cho đất nước. Bên cạnh đó, việc gây khó khăn về mặt hành chính cũng không ngăn cản được người dân quyết tâm rời đảo quốc này một cách phi pháp. Đồng thời còn làm giàu cho những kẻ tổ chức đưa người trái phép sang Hoa Kỳ, thông qua ngả Mêhico hay Trung Mỹ.
Trước chính sách mở cửa mới này của La Habana, các cơ sở ngoại giao tại Cuba cũng lên tiếng cảnh báo rằng thủ tục xin cấp giấy thị thực nhập cảnh cũng không phải dễ dàng. Nhất là, theo lời một quan chức ngoại giao, lưu ý rằng sẽ không có chuyện cấp visa nhập cảnh cho những cô gái trẻ tuổi đôi mươi ý định rời đất nước bằng cách lập gia đình với những ông già tuổi « thập cổ lai hy ».
Về phần mình, chính quyền La Habana cũng nêu rõ nhà nước vẫn có thể từ chối cấp passport vì lý do chính trị. Bên cạnh đó, chính phủ đã có những biện pháp để phòng ngừa việc chảy máu chất xám, trước hiện tượng « săn lùng nhân tài từ các nước có thế lực », theo như thông báo đăng trên tờ Granma, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cuba.
Đây là một quy định bất di bất dịch đang gây bất bình trong giới nhân sĩ trí thức trong nước. Họ cho rằng chính phủ đang có sự đối xử bất công đối với giới trí thức, những người mất nhiều năm theo đuổi chuyện học hành.
Cuối cùng, Le Figaro nhận định rằng, dĩ nhiên biện pháp mới ban hành này không những không đặt dấu chấm hết cho các vụ vượt biên trái phép, mà sẽ còn đẩy mạnh hơn nữa hiện tượng di cư hợp pháp kể từ năm 1958. Trong con mắt nhà cầm quyền La Habana, Washington sẽ phải chịu trách nhiệm chính về việc từ chối cấp visa trong các vụ chìm tàu đưa người vượt biên trái phép.
