Các khách mời tham gia chương trình "60 phút mở" của VTV1
Dân Luận - Câu chuyện MC Phan Anh bị đấu tố tập thể trên truyền hình đang là một sự kiện nóng thu hút dư luận. Qua chương trình "60 phút mở" của VTV1 với chủ đề “Chia sẻ trên mạng xã hội để làm gì”, chúng ta không chỉ thấy một đài truyền hình Quốc Gia rất tùy tiện, sẵn sàng quy chụp, đấu tố chính đồng nghiệp của mình mà dường như VTV còn đang cố tình tấn công những người lên tiếng về vụ việc cá chết ở Miền Trung.
VTV chụp mũ "động cơ" chia sẻ thông tin của Phan Anh
Câu chuyện xoay quanh việc MC Phan Anh đã chia sẻ một video được thực hiện bởi VTC tháng 04/2016. Video này ghi lại hiện tượng những con cá chết chỉ sau 2 phút bơi trong nước lấy từ vùng biển Vũng Áng - Hà Tĩnh. Trong chương trình, họ tranh luận, MC Phan Anh với tư cách là một người của công chúng có nên chia sẻ một thông tin tiêu cực nhưng mà lại chưa được kiểm chứng như vậy hay không.
Tưởng như đây sẽ là một không gian tranh luận cởi mở trên truyền hình nhưng chỉ sau vài phút đầu nhiều khán giả đã nhận diện đây chỉ là một hình thức “đấu tố kiểu mới”.
Trong chương trình, mỗi người đều có những ý kiến riêng nhưng MC Phan Anh đã bị số đông áp đặt, thậm chí ngắt lời, cắt gọt chương trình nhằm quy chụp hành động chia sẻ thông tin của Phan Anh là vì "nhu cầu quyền lực".
Thứ nhất, không tương quan lực lượng, một mình MC Phan Anh phải đấu khẩu với rất nhiều người ý kiến đối lập đã được chuẩn bị kỹ lưỡng có chủ đích, gồm tiến sĩ tâm lý Phạm Mạnh Hà, nhà báo Hồng Thanh Quang, nhà phân tích Mạng xã hội Nguyễn Thái Sơn, nhà báo Hoàng Minh Trí.
Bản thân người dẫn chương trình Tạ Bích Loan cũng không giữ được vai trò trung tính của mình. Phan Anh liên tục bị “cả vú lấp miệng em”. Những từ ngữ mang tính tiêu cực như “động cơ”, “hành vi”, “ngụy biện” cũng thường xuyên được sử dụng để tấn công vào tâm lý của Phan Anh.
Đến mãi gần cuối chương trình anh mới có nhiếp ảnh gia Na Sơn đồng hành. Không sai chút nào khi người ta liên tưởng đây như một cuộc “đấu tố”.
Thứ 2, chuyên gia tâm lí học Phạm Mạnh Hà đưa ra một lí thuyết nghiên cứu về "động cơ" của David McClelland để khẳng định chắc nịch rằng Phan Anh chia sẻ thông tin vì "Nhu cầu quyền lực" với mong muốn rằng những điều mình cần, mình mong muốn thì xã hội sẽ nghe theo.
Khi Phan Anh phản đối nguyên nhân chia sẻ thông của mình là vì quyền lực. MC Tạ Bích Loan, người đáng ra chỉ có vai trò điều phối thì lại cắt lời Phan Anh, cho rằng "nhiều người có nhu cầu đó nhưng không ý thức được".
Tiếp theo đó là liên tục những lời nói "tấn công" tâm lí của Phan Anh như "Phan Anh chia sẻ mà không cần biết con cá ấy là loại gì, nước múc lên ấy là loại gì", hay hành động của Phan Anh "củng cố một cái tin thất thiệt".
Trong khi MC Phan Anh khẳng đỉnh rõ ràng rằng mục đích chia sẻ thông tin trên chỉ vì muốn khen ngợi lòng dũng cảm của VTC.
Thứ ba, chương trình cho rằng một thông tin tiêu cực mà chưa được kiểm chứng thì không nên chia sẻ vì sẽ gây hiệu ứng xấu trong xã hội.
Họ liên tục đưa ra những dẫn chứng về tâm lý và khoa học để chứng minh. Nhưng họ lại không đề cập đến một nửa khác của vấn đề là nhờ việc chia sẻ rộng rãi mà các thông tin sớm được kiểm chứng hơn. Nếu như video cá chết trong 2 phút mà không lan tỏa rộng rãi thì nó có sớm được các cơ quan chức năng nhảy vào xác minh hay không?
Tương tư, một sự việc còn mới hơn, phóng sự nông dân quét rau do VTV dàn dựng, cũng nhờ được chia sẻ nhiều nên mới sớm bị phanh phui, hay câu chuyện về vợ chồng ca sĩ mù trong Điều ước Thứ 7 là một thông điệp tích cực đó, rốt cuộc cũng chỉ là một trò dối lừa sau khi công chúng chia sẻ rộng rãi và có điều kiện xác minh thông tin. Vấn đề ở đây là chia sẻ rộng rãi thông tin sẽ giúp công chúng tiệm cận với sự thật hơn.
Thứ tư, người dẫn chương trình Tạ Bích Loan cho rằng những người không có chức năng làm tin tức và truyền tải thông tin thì cũng không nên chia sẻ thông tin. Cứ như lời bà Loan nói thì công chúng chỉ như là một đám đông thụ động, nếu thế thì chắc cơ quan báo chí phải dẹp tiệm hết vì chẳng biết khai thác thông tin từ đâu cả. Chẳng ở đâu và chẳng ai quy định mỗi người dân không thể làm tin tức và truyền tải thông tin cả.
Có thể nói VTV đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng để thực hiện một chương trình dằn mặt những người của công chúng là không nên chia sẻ những thông tin mà chính quyền không thích. Tuy nhiên như nhiều người đánh giá thì đây là một chương trình phản tác dụng khi mà rất nhiều khán giả đã nhận ra bản chất và quay sang ủng hộ MC Phan Anh. Điều ấn tượng nhất mà chương trình này để lại có lẽ là thái độ điềm tĩnh của Phan Anh khi đối đáp và thông điệp #đừngimlặng mà anh để lại ở cuối chương trình, bởi vì tiếp cận thông tin và tự do ngôn luận là quyền con người của mỗi chúng ta.
VTV quy kết clip của VTC là dàn dựng
Thí nghiệm "Cá chết sau 2 phút" của VTC. Ảnh cắt từ clip
Ngoài ra, VTV còn quy chụp clip "cá chết" VTC hiển nhiên là dàn dựng khi chưa có một kết quả chứng thực chính thức nào được đưa ra.
Đối với clip "cá chết", VTC đã thừa nhận nơi lấy mẫu nước và làm thí nghiệm là 2 địa điểm khác nhau. Đồng thời, họ còn nói quá lên rằng Trung Tâm quan trắc môi trường Hà Tĩnh có tham gia vào thí nghiệm, trong khi không có chuyện đó, họ chỉ tình cờ có mặt.
Đồng ý rằng điều đó làm cho mức độ khả tín của clip này giảm đi nhưng không đủ cơ sở để kết luận rằng VTC đã dàn dựng thí nghiệm này. Hơn nữa, với một nền báo chí bị kiểm soát chặt chẽ như ở Việt Nam, nếu thực sự có một clip được dàn dựng có tính chất "gây hoang mang dư luận", lại thuộc chủ đề "nhạy cảm" như thế này, liệu Bộ TT&TT có để yên cho VTC?!
Cho tới nay VTC vẫn nói rằng clip đó không phải là dàn dựng và cũng chưa có một văn bản hay kết luận chính thức từ cơ quan chức năng nào khẳng định điều đó.
Chưa nói tới bản thân VTV đã từng dính rất nhiều phốt về sự gian dối, dàn dựng trong các chương trình của mình.
Tháng 3 năm nay, ông Bùi Minh Tuấn tố cáo VTV ăn cắp nhiều lần những hình ảnh từ flycam của mình mà không xin phép cũng như không để nguồn. Kết quả là kênh Youtube của VTV bị khóa tài khoản và có khả năng sẽ bị khóa vĩnh viễn không khôi phục được.
Một phóng sự gần đây của VTV được dàn dựng một cách vô đạo đức là vụ "dùng chổi quét rau". Bằng cách mướn một người nông dân không biết gì dùng chổi quét lên rau, sau đó dàn dựng thành một phóng sự với nội dung chop rằng người nông dân dùng chổi quét để rau rách, không quá tươi xanh người tiêu dùng tin rằng đó là rau sạch, không dùng phân bón.
Sự việc bị vỡ lở khi người dân địa phương này xem được phóng sự và phản đối kịch liệt. Nhóm phóng viên VTV sau đó đã phải xin lỗi người dân và đóng phạt 50 triệu đồng. Chưa nói tới đây rõ ràng là hành vi vi phạm pháp luật, đây còn là cách làm việc vô đạo đức, vô trách nhiệm của VTV, gây thiệt hại cho những người nông dân chân chất.
Không những giỏi gian lận, dối trá, điều mà VTV làm hay nhất có lẽ là "thực hiện chính sách, đường lối của Đảng" khi đăng phóng sự về sự việc ông Trương Minh Tam và Trần Minh Nhật bị bắt tại Hà Tĩnh.
VTV dù chưa xác thực nhưng vẫn hùng hồn nói rằng Trương Minh Tam và Trần Minh Nhật bị bắt vì "thu thập thông tin về vụ cá chết ở các tình miền Trung để kích động người dân". Cáo buộc ông Tam là thành viên của đảng Việt Tân, "nhận tiền nước ngoài để thực hiện theo lệnh của tổ chức".
Sau khi ông Trương Minh Tam được trả tự do, VTV cũng im tiếng. Ông Trần Bình Minh - Giám đốc đài truyền hình VTV trả lời qua điện thoại của facebooker Hoàng Dũng về trách nhiệm của nhà đài ở đâu khi đăng một phóng sự chưa được kiểm chứng. Ông Bình Minh nói rằng đó là "tin do bên công an cung cấp". Một cơ quan báo chí mà chỉ tiếp nhận thông tin một chiều, không kiểm chứng, làm tin theo chỉ đạo có xứng đáng là một "kênh truyền hình Quốc Gia"?!.
"Động cơ" nào khiến VTV tấn công những người lên tiếng vì vụ cá chết?
Xét lại những phóng sự đưa tin về vụ việc cá chết của VTV, chỉ thấy những thông tin sặc định hướng đạo như "Thủ tướng và các cơ quan chức năng đã và đang làm tất cả những gì có thể để tìm ra nguyên nhân cá chết".
Ngoài việc quy chụp các phóng viên độc lập là có "âm mưu kích động người dân", VTV còn ém nhẹm thông tin về các vụ biểu tình vì môi trường với sự tham gia của hàng ngàn người dân nhiều tình thành trên cả nước. Đến khi vụ việc được nhiều tờ báo lớn Quốc Tế đưa tin, người dân ai ai cũng biết, VTV mới lên tiếng theo hướng "Các thế lực thù địch đứng sau kích động người dân biểu tình". Nói trắng ra là VTV quá coi thường người dân. Hàng ngàn người xuống đường đều ngu muội, khờ khạo để cho một con "ngáo ộp" vô hình là "thế lực thù địch" sai khiến.
Trong khi tờ báo VTC xông xáo tìm hiểu thông tin về vụ cá chết miền Trung để truyền tải đến người dân thì lại bị những đồng nghiệp ở VTV cáo buộc dàn dựng phóng sự khi chưa đủ bằng chứng.
Giờ đây, sau chương trình "60 phút mở" với màn đấu tố có kịch bản mang cái mác khoa học, trí thức lại càng dễ dàng nhận thấy VTV đang tấn công tất cả những ai lên tiếng liên quan đến vụ cá chết ở miền Trung, lên tiếng yêu cầu minh bạch về nguyên nhân cá chết.
Trong khi cá chết gần 2 tháng chưa có kết quả, thay vì cùng nhau lên tiếng để nhà cầm quyền phải sớm thống báo nguyên nhân cá chết và giải quyết, đằng này, VTV lại cố tình tấn công, quy chụp tất cả những ai dám lên tiếng vì môi trường sống.
Vậy, câu hỏi nên được đặt ra ở đây là "Động cơ" của VTV khi tấn công những người này là gì?!
Labels:
