Trúc Giang MN
1. Mở bài
Ngày 5-9-2017, các trường học trên cả nước đồng loạt khai giảng năm học mới 2017-2018 với 22 triệu học sinh và sinh viên. Nhiều vấn đề mới được nêu ra như cải cách sách giáo khoa, đưa chương trình nhân quyền vào dạy từ lớp mẫu giáo đến đại học.
Nhưng thật ra, cho đến nay Việt Nam vẫn không có một triết lý giáo dục. Vậy triết lý giáo dục là gì? Và vì sao mà Việt Nam không có triết lý giáo dục?
2. Triết lý giáo dục là gì?
Triết lý giáo dục là một bộ những nguyên tắc căn bản được chính thức công nhận của ngành giáo dục để đào tạo con người phục vụ cho dân tộc, quốc gia trong hiện tại cũng như trong tương lai. Triết lý giáo dục là một chiến lược lâu dài, vĩnh cửu, vì “lợi ích trăm năm trồng người”. Nhiều quốc gia có những triết lý giáo dục khác nhau.
2.1. Triết lý giáo dục của Việt Nam Cộng Hòa
Nói đơn giản, triết lý giáo dục là một chương trình có mục đích đào tạo con người cho xã hội, cho dân tộc.
Triết lý giáo dục của Việt Nam Cộng Hòa trước 1975 có mục đích đào tạo những con người tự do, sống trong chế độ tự do, dân chủ. Khi xác định được mục đích đào tạo như thế thì tất cả những hoạt động giáo dục phải phục vụ cho mục đích đó. Cụ thể là nội dung giáo dục trong sách giáo khoa, phương pháp giảng dạy, thời khóa biểu, các môn học, đội ngũ thầy cô giáo và những nhà giáo dục.
Triết lý giáo dục Việt Nam Cộng Hòa dựa trên ba căn bản chính là: Nhân Bản- Dân Tộc-Khai Phóng.
1). Về Nhân Bản
Đối tượng của giáo dục là con người, là học sinh, sinh viên các trường học. Nhà trường không đào tạo con người ra một khuôn mẫu nào cả, mà giúp phát triển khả năng của mỗi cá nhân để họ có kiến thức, biết phân biệt phải trái để tự chọn cho họ con đường tương lai của mỗi người.
“Nhân bản” là tôn trọng con người, đề cao và bảo vệ con người, cụ thể là bảo vệ những quyền tự do căn bản của con người đã được ghi trong Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền ngày 10-12-1948. (Universal Declaration of Human Rights). Tóm tắt như sau. Mọi người sinh ra được bình đẳng. Phải đối xử nhau trên tinh thần bác ái. Không phân biệt màu da, chủng tộc, giới tính, quan điểm chính trị… Mọi người được quyền tự do ngôn luận, hội họp, lập hội… Mọi người được quyền sống, an toàn cá nhân…
Nền Giáo Dục VNCH không đào tạo con người phục vụ cho một tôn giáo hay một đảng phái chính trị nào cả. Tôn giáo và chính trị không được đưa vào nhà trường VNCH.